Droogtestress vormt een ernstige bedreiging voor de gezondheid en vitaliteit van planten en bomen wereldwijd. Het gebrek aan water tijdens droogteperiodes zetten planten en bomen onder druk om te overleven. In dit artikel kijken we naar de impact van droogtestress, de oorzaken ervan en mogelijke oplossingen voor de plant.
Droogtestress en herkenning
Droogtestress wordt veroorzaakt door een te lange periode van droogte voor de plant. Hierdoor kunnen de wortels niet genoeg water en voeding opnemen en zal de plant op termijn afsterven.
De eerste signalen van droogtestress herken je in de oudere bladeren van de plant en de afhangende bladeren. Over het algemeen kun je bladeren aantreffen die geel verkleurd zijn, opkrullen of bruin worden. Na enige tijd zullen deze bladeren van de plant af vallen. Handel je niet snel genoeg, dan zullen ook de nieuwere bladeren deze symptomen gaan vertonen. Ook laat de plant de bladeren hangen om het vocht zo veel mogelijk vast te kunnen houden. Het verdampingsoppervlakte wordt zo namelijk verkleind, waardoor de plant tot wel 50% minder vocht verdampt. Heb je een boom of struik die mogelijk last heeft van droogtestress? Dan zie je takken en twijgen afsterven van de stam.
Je ziet ze niet, maar met name de wortels kunnen ook grote hinder hebben van droogtestress. Vooral bij jonge planten is droogtestress funest. De wortels van jonge planten zijn nog niet sterk genoeg om te kunnen herstellen van droogtestress. Wees dus met name in het begin van het groeiseizoen bedacht op te lange periodes van droogte!
Let wel op dat de tekenen van droogtestress erg sterk lijken op die van te natte wortels. Bekijk de signalen dus altijd in combinatie met de weersomstandigheden om te bepalen wat de reden is dat de plant deze symptomen vertoont.
Eerst water?
Hebben de planten een korte droogteperiode gehad en zijn de wortels niet te veel beschadigd, dan is de kans groot dat de planten zullen herstellen van de droogtestress. Blijf wel consistent in de waterhuishouding om een tweede periode van droogte te voorkomen.
Het is verleidelijk te denken dat veel water geven dé oplossing is tegen droogtestress. Maar wist je dat te veel water net zo dodelijk kan zijn als te weinig water? In ruststand wordt er nog weinig water verdampt omdat het metabolisme vertraagd. Dat houdt ook in dat de wortels geen water meer opnemen. Dit is het geval bij extreem warm weer. Als je dan vaak veel water geeft dreigt het probleem dat de bodem te nat wordt. De combinatie van minder verbruiken en een verhoogde gift van water zorgt ervoor dat daardoor de zuurstof uit de grond rond de wortels verdreven wordt. Bijgevolg stikt de plant door een tekort aan zuurstof, het gevolg van te veel water.
Bij net geplante of verplante bomen of struiken is het probleem van uitdroging natuurlijk het grootst. Doordat zij nog te weinig wortels hebben is de opnamecapaciteit te klein. Daarom gaat een jonge boom direct in ruststand bij gebrek aan water. Het is dan ook nodig om nieuw aangeplante bomen of struiken regelmatig extra water te geven. Vaker dan degene die er al vele jaren staan. Je kan dat het best doen door af en toe een flinke hoeveelheid water te geven, bvb 1 x per week. Beter dan dagelijks een kleinere hoeveelheid. Want zo worden de wortels weer lui, en dat wil je niet. De vuistregel voor het water geven is dat er per plant ongeveer 2,50 cm water per week nodig is. Dit is dus wel sterk afhankelijk van de soort plant, het type bodem en de locatie; staat de plant in direct zonlicht of in (gedeeltelijke) schaduw? Jonge planten hebben meer water nodig en goed gedraineerde (zand)grond droogt sneller uit. We adviseren om bij grotere struiken en bomen een gietrand te maken om te voorkomen dat het gegeven water wegvloeit.
Al het benodigde water wordt via de fijnste wortels – de haarwortels – opgenomen. Dus als deze uitdrogen, en dat gaat snel, moet de plant eerst nieuwe wortels aanmaken voordat het water weer kan opgenomen worden. De boom gaat hiermee door tot hij geen energie meer heeft om nog wortels aan te maken en dan is het te laat om nog iets te doen. Dit geldt voor alle aangeplante bomen of struiken.
Te grote perioden van natte grond of juist uitdroging kunnen funest zijn voor de planten. Een manier om dit te voorkomen is een geautomatiseerd watersysteem. Hierbij valt te denken aan sprinklers, druppelslangen, of in het geval voor bomen, de waterzak. Let hierbij wel op dat je geen extra water geeft wanneer het geregend heeft om overbewatering te voorkomen. Verder zal het bemesten met Oenosan een gunstig effect hebben op de droogteresistentie van planten. Kijk op onze webshop om alle opties betreffende een geautomatiseerd watersysteem te bekijken.
Wat nog te doen bij droogtestress
Een bijkomend risico bij droogtestress zijn ziekten en plagen. De aangetaste plant is een makkelijke prooi. Hoe minder aangetaste delen de plant heeft, hoe kleiner de kans op ziekten en plagen.
Heb je toch, door domme pech of onoplettendheid, de planten te lang zonder water laten staan? Dan zijn er nog een paar methoden die je kan inzetten om de plant er weer bovenop te helpen.
· Snoeien
Vertoont de plant al tekenen van droogtestress en zie je dit terug aan de bladeren? Neem dan de snoeischaar ter hand en snoei de plant flink terug. Zo voorkom je dat de plant de energie in de aangetaste bladeren steekt in plaats van het herstel. Snij niet alleen de aangetaste bladeren weg, maar probeer minimaal een kwart van de plant terug te snoeien. Zo bescherm je niet alleen de energie van de plant, maar reduceer je ook de waterbehoefte van de plant. Let hierbij op dat je niet bij hoge temperaturen snoeit om verdere schade aan de plant te voorkomen.
· Bemesten
Een plant in droogtestress heeft naast water ook voeding nodig. Wees wel voorzichtig met bemesten, want het gevaar op verbranding is groot. Vooral bij fragiele planten. Kies voor een lichte mestsoort zoals Oenosan en bemest liever te weinig dan te veel om extra schade te voorkomen.
Nazorg: voorkom opnieuw teveel droogte
Als je de aangetaste planten behandeld hebt is het van cruciaal belang om te voorkomen dat een plant nogmaals blootgesteld wordt aan droogtestress. Twee manieren om dit risico te verkleinen zijn het verwijderen van ongewenste groeiers in de tuin en het vasthouden van vocht in de bodem.
De makkelijkste manier om dit te doen is het gebruik van mulch. Mulch houdt het vocht vast in de bodem, verbetert het bodemleven en vermindert het onkruid in de tuin. Als je mulch gebruikt na droogtestress dan kun je het best kiezen voor een organisch soort mulch. Denk hierbij aan hooi, stro, bladeren of houtsnippers. Deze materialen voegen ook voedingsstoffen toe aan de bodem. Breng een laag aan van 8 à 10 cm. Hou rondom de stam van de plant een afstand van 5 centimeter om plagen, ziekten en rotting te voorkomen. Mulch houdt ook de meeste onkruiden weg. Onkruid in de tuin wint het in de meeste gevallen van je zorgvuldig geteelde planten. Probeer dus altijd zo veel mogelijk onkruid te verwijderen uit de tuin. Ontdek al onze beschikbare soorten mulch in onze webshop.
