De week van de bij

De bij heeft een belangrijke rol als bestuiver in de natuur. Zonder bestuiving, geen vruchten en gewassen. Maar de bij heeft het de laatste jaren steeds moeilijker door sproeistoffen, ziekte, minder biodiversiteit en de beperking van het leefgebied door de vele grote verharde oppervlakten op Vlaamse bodem.

Campagne De week van de bij, 29 mei tot 5 juni

De actie ‘Minder beton, meer bijen’ moedigt de gemeentebesturen, bedrijven en burgers aan om zich in te zetten voor een betere omgeving voor zowel honingbijen als wilde bijen. En daar wil Willaert ook haar steentje mee bijdragen.

Soorten bijen

In de natuur komen er meer dan 400 soorten bijen voor. Daarbij horen honingbijen, hommels en solitaire bijen.

De honingbij is de meest voorkomende bijensoort. De honingbij is het hele jaar aanwezig en leeft in grote groepen van 10.000 in de winter tot 40.000 bijen in de zomer. De koningin, een grote bij, zorgt voor de eitjes en voor haar groep. Honingbijen verzamelen nectar net als andere bijensoorten maar ze slaan hun overschot op in zelfgemaakte raten zodat ze in de wintermaanden overleven als er geen bloemen zijn. Wilde honingbijenvolken zijn er nagenoeg niet meer. Imkers daarentegen houden bijen in kasten en korven.

De solitaire bij of wilde bij bestaat uit meer dan 300 verschillende soorten. Namen zoals gehoornde metselbij, grijze zandbij, grote bladsnijder,pluimvoetbij,… zegt u misschien wel iets? Zij maken hun nestjes in smalle gangetjes zoals gaatjes in bomen of in de grond. In de gaatjes leggen de bijen hun eitjes met een beetje stuifmeel, vervolgens ‘metselen’ ze het gaatje dicht. De populatie van de wilde bij gaat de laatste jaren achteruit door gebrek aan nectar- en stuifmeelbronnen, pesticidegebruik, klimaatverandering en ziektes. Insectenhotels kunnen hierbij helpen .

Hommels hebben wel een hoge aaibaarheidsfactor. Doordat ze dicht behaard zijn, kunnen ze zichzelf beter opwarmen waardoor ze bij lage temperaturen kunnen vliegen. Hommels zijn uitstekende bestuivers voor allerlei soorten voedselgewassen en worden veel gebruikt in tomatenteelt in serres.

Ontharden

Maak van je voortuin een paradijs voor bijen. Een bestaande verharding kan je uitbreken en mits wat creativiteit en leuke planten tover je in geen tijd een bijenoase.

Al eens geprobeerd om een klimplant te laten groeien langs je gevel? Je haalt een tegel uit langs de gevel en maak een plantgat van 50 cm die gevuld wordt met potgrond en compost. De meeste klimplanten zijn bosplanten en verkiezen een humusrijke, vochthoudende bodem. Ze willen met hun voeten in de schaduw en met hun hoofd in de zon staan. Hou rekening dat een klimplant steun nodig heeft. Dus een extra constructie zorgt ervoor dat de plant mooier groeit en het onderhoud achteraf eenvoudiger is.

Klimplanten

Er bestaan klim- en leiplanten maar alles wordt onder de noemer klimplanten geplaatst. Klimplanten houden van de zon maar bescherm de wortels tegen uitdroging.

- Leiplanten zoals klimrozen of blauwe regen (Wisteria) hebben steun nodig in de vorm van pergola’s, draden, latwerken of andere constructies

- Klimplanten zoals klimop (Hedera) en klimhortensia (Hydrangea anomala ‘Petiolaris’) hechten zich met wortels aan de muur en hebben geen ondersteuning nodig

Bezoek onze plantengids voor meer info.

Vaste planten voor een bij-vriendelijke tuin

Een bloemenborder met vaste planten zoals klokjesbloem (Campanula), vetkruid (Sedum), leverkruid (Eupatorium), ooievaarsbek (Geranium), zonneroosje (Helianthemum) enz… zorgen voor een prachtig kleurenspektakel in je tuin en een overvloed aan stuifmeel en nectar voor de bij.

Opgelet! Heb bij het kiezen van een bloeiende plant in functie van bijen of insecten steeds aandacht voor enkelbloemige soorten. Met hun uitnodigende meeldraden en stamper zijn enkel deze bereikbaar voor de bestuivers.

Ontdek de mogelijkheden op onze plantengids of via de folder ‘Bijenassortiment’.

Nectarrozen

Samen met onze kwekers hebben we een assortiment nectarrozen ontwikkeld in functie van de bij. Deze enkelvoudig bloeiende rozen zijn een feesttafel aan nectar en stuifmeel voor onze bijen.

Maai mei niet

In de maand mei roept Knack je op om een maand lang (een gedeelte van) je gras te laten groeien. Dit om de biodiversiteit te vergroten.

Tuinen in België maken 10 % uit van de totale oppervlakte van Vlaanderen. Een gemillimeterd gazon is nefast voor de biodiversiteit. Bijen en vlinders vinden er geen voedsel en water verdampt sneller uit de bodem wanneer gras kort is. Om het net te houden kan je de randen van het gazon gemaaid laten en enkele paden maaien tussen het lange gras om er extra van te kunnen genieten. In de bochten van die paden zetten vlinders tevens graag hun eitjes af. Een win-win dus!

Om het gras niet te laten verruigen en te vervilten wordt er afhankelijk van de hoeveelheid regen gedurende het groeiseizoen best één of meerdere keren gemaaid. Idealiter wordt er gemaaid in een sinusbeheer, waarbij een deel wordt gemaaid op het ene moment, een ander deel enkele weken / maanden later. We zouden er een boek over kunnen schrijven omtrent wanneer het ideale moment valt om de bloemenweide / grasland te maaien, om de biodiversiteit zo min mogelijk tot last te zijn. Dat gaan we niet doen, maar er zijn enkele regels die een idee geven over wanneer bepaalde stukken grasland wel of niet gemaaid worden.

1) Hoe meer verschillende stukken er op verschillende momenten worden gemaaid, hoe meer kans dat insecten het maaibeheer kunnen ontkomen en er meer verschillende soorten bloemen kunnen bloeien. Dus beter voor de biodiversiteit.

2) Maai ieder stuk grasland maximaal 3 keer per jaar, afhankelijk van de hoeveelheid regen tijdens het groeiseizoen. Gemiddeld gezien wordt er 2 maal per jaar gemaaid.

3) De meeste vlinders en andere insecten vliegen uit vanaf mei / juni. Om hen maximaal te beschermen maai je enkele stukken pas vanaf juni.

4) De meeste insecten leggen hun eitjes, die uitkomen in het volgende jaar, voor eind oktober. Doe voor enkele stukken de tweede maaibeurt niet na oktober.

5) Voorjaarsbloembollen zijn de eerste planten die in het voorjaar in bloei komen en dus een onmisbare voedselbron zijn voor vroege insecten. Plant een mooie hoeveelheid bloembollen in enkele stukken grasland en maai dit grasland voor dat de bloembollen uitlopen. Dus te maaien omstreeks eind februari / begin maart. Deze stukken grasland kunnen uiteraard niet dezelfde zijn als deze uit puntje 3.

6) De meeste bloeiende planten in de bloemenweide bloeien rond de maand mei / juni. Om maximale bloei te bekomen maai je enkele stukken grasland pas voor de eerste keer vanaf augustus / september (of de 2^de keer indien reeds gemaaid in puntje 5).

7) De laatste keer in het jaar maaien kan tot in december, zoals bij het reguliere maaischema. Onder voorwaarde dat de bodem niet te nat ligt. Door voor de winter nog eens te maaien gaat het gras kort en proper de winter in. Waardoor het niet plat gaat liggen gedurende 3 maanden en zo de bodem verstikt.

8) De mooiste bloemen bloeien op een voedselarme bodem. Voer het maaisel dus zoveel mogelijk af van het terrein. Laat het maaisel eventueel wel enkele weken liggen, vooraleer het af te voeren. Dit om insecten de kans te geven naar andere stukken van het terrein te vluchten en bloemenzaden de kans te geven op de grond te vallen.

Laat de grootte van uw tuin het niet toe om veel ongemaaid gras te behouden? Dan is de aanplant van een bloemenrijke vaste plantenborder een beter alternatief.

Zaadmengsels voor bloemrijk grasland

Willaert biedt u bloemenmengsels aan, zorgvuldig afgestemd op de grondsoort. Inheemse soorten die ziekteresistent zijn en bijdragen tot de biodiversiteit. Een specifiek bloemenmengsel zal voor u op maat worden samengesteld. Of kies één van onze vaste mengsels volgens bodemsoort om bijen en vlinders te lokken. De geselecteerde bloemen bevatten veel stuifmeel voor de bijen en nectar voor de vlinders. Door het gebruik van meerjarige soorten creëert u een duurzaam bloemrijk grasland dat weinig onderhoud vergt. Een insectenhotel in de buurt is een extra troef.

Insectenhotel

In tuincentra heb je keuze tussen verschillende soorten bijenhotels of ga zelf aan de slag. Enkele planken, vulling bestaande uit holle taken of bamboe, riet, hout met geboorde gaatjes en je kan zelf een bijenhotel in elkaar knutselen. Hang je constructie op een zonnige, overdekte plaats en binnen het jaar worden de gaatjes gevuld door solitaire bijen.

Wil je een grotere constructie, kan je als professional in de groensector altijd terecht bij Willaert. Info bij onze verkoop.