Tegenwoordig beïnvloedt een goede plantenkennis de slaagkans van een project. Droogte en hitte vormen de nieuwe uitdagingen waardoor je niet zomaar elke plant op elke plaats kan neerpoten. Door de klimaatsverandering loont het om meer aandacht te geven aan de biodiversiteit. Hiervoor moet de voorkeur gaan naar bomen die een hoge ecologische waarde hebben. Laanbomen kunnen hier een oplossing brengen, ze doorbreken de hitte-eilanden die steden zijn en vormen een thuis voor talloze organismen.
Vele bomen zijn geschikt, maar aan welke eigenschappen moet zo een laanboom voldoen? De wortels moeten verdichting kunnen weerstaan. De kroon is bij voorkeur halfopen zodat zonlicht het oppervlak nog kan raken. Ook is de kroon bij voorkeur piramidaal, kegelvormig of eirond om te passen in het straatbeeld. Een laanboom is verder ziekteresistent, droogtetolerant en heeft weinig of geen last van plagen. Onderstaand bespreken we enkele cultivars die volgens ons een plaatsje binnen het courante assortiment verdienen.
Robinia pseudoaccacia ‘Appalachia’
De Robinia pseudoaccacia ‘Appalachia’ is een 15 tot 20 m hoge boom met een breed ovale halfopen kroon. De schors en takken zijn grijsbruin en ruw gegroefd. De twijgen zijn olijfgroen tot bruin met kleine doorns. Deze laanboom bloeit met crèmewitte tot 15 cm lange hangende bloemtrossen met tot twee centimeter kleine bloemetjes. Bloeien doet de boom in juni waarna er platte, roodbruine peulen aan groeien.
Vanwege haar bestandheid tegen verhardingen, strooizout en wind is deze cultivar een ideale laanboom om toe te passen in het verstedelijkt gebied. De Robinia pseudoaccacia ‘Appalachia’ is tevens ook winterhard tot -28,8°c (usda zone 5a) en is een goede dracht-/ waardboom voor bijen en vlinders.
Ulmus lutece® ‘Nanguen’
Ulmus lutece® stelt weinig bodemeisen en kan op alle grondsoorten groeien, ze verdraagt zeer goed verharding en is bestand tegen (zee)wind. Iepen verdragen strooizout waardoor ze goed te gebruiken zijn als laanboom. Ulmus lutece® ‘Nanguen’ is resistent voor de iepenziekte (Ophiostoma ulmi). Deze iep komt uit het zaaisel afkomstig van bomen uit Europa en China. Lutece® komt 12 tot 15 meter hoog en heeft een piramidale halfopen kroon. Het blad is asymmetrisch, eirond en ruw gezaagd. Goed winterhard.
Platanus orientalis ‘Minaret’
De Platanus orientalis ‘Minaret’ is een 10-12 m hoge boom met een smalle eironde, gesloten kroon. Je herkent hem aan de afbladerende grijze bast en handvormige, glanzende, diep ingesneden bladeren. De bladeren verkleuren in de herfst geel. Deze cultivar van P. orientalis voelt zich het best in een matig voedselrijke tot voedselrijke zandgrond tot lichte kleibodem. Deze plataan is bestand tegen wind, strooizout en luchtverontreiniging. Hierdoor is de boom perfect toepasbaar in parken, pleinen, industriegebieden, lanen en brede straten,…
Acer campestre ‘Green Column’
‘Green Column’ is met een maximale hoogte van zes tot acht meter een compacte boom. Deze Acer heeft een goed vertakte en opgaande habitus. De takken zijn opstaand en kort. Het blad is handvormig ingesneden en de stam is versiert met kurklijsten. A. campestre voelt zich thuis op de meeste bodemtypes, ze houden stand in zowel natte als droge periodes. Een kleine boomspiegel is voor deze boom geen enkel probleem. Een zeer geschikte laanboom die goed winterhard is.
Acer freemanii ‘Autumn Blaze’
Acer (x) freemanii 'Autumn Blaze' is een middelgrote boom met een zeer attractieve herfstverkleuring. De kroon van deze esdoorn is regelmatig qua vertakking en heeft een brede piramidale vorm. Het frisgroene blad is vijflobbig en is beperkt ingesneden. De bladstelen zijn intens rood. De grijze onderzijde van het blad maakt deze boom nog opvallender. In de herfstmaanden kleurt het bladerdek oranjerood tot zeer intens rood. A. (x) freemanii groeit op de meeste bodems, maar zorg wel dat die bodems niet te kalkrijk zijn. Hoewel deze soort vrouwelijk is worden zelden of nooit vruchten aangemaakt.
Quercus bimondorum ‘Crimson Spire’ (chrimschmidt)
Quercus bimondorum 'Crimson Spire' is een zuilvormige cultivar. Op latere leeftijd wordt hij vanaf de basis wat breder. Uiteindelijk bereikt hij een breedte van 5m en een hoogte van 15 m. Opvallend is zijn intense herfstverkleuring, in de herfstmaanden nemen de bladeren felle rode tinten aan. Het blad is ondiep gelobd en donkergroen. Deze soort is de kruising van Q. alba en Q. robur 'Fastigiata'. Hij heeft de smalle groei van de Q. 'fastigiata' gekregen en de prachtige verkleuring in de herfst van de Q. Alba. Door deze 2 sterke eigenschappen is deze boom zeer ruim toepasbaar.
Fraxinus ornus ‘Obelisk’ (Paus Johannes Paulus II)
Fraxinus ornus 'Obelisk' is een selectie die in zijn jonge stadium een zuilvormige habitus heeft. De harttak groeit kaarsrecht omhoog. Later wordt de kroon iets breder. De bast is bruingrijs en glad. De jonge takken hebben een olijfgroene kleur en verkleuren met de tijd bruingrijs. De takken zijn getekend door talrijke lenticellen. Het blad is groot en bestaat uit 7 tot 9 deelbladeren die licht gekarteld zijn. Op jonge leeftijd zal de boom niet bloeien, later wordt hij bloemrijk. De witte eindstandige pluimen komen tevoorschijn net na de bladontwikkeling. De vruchttrossen volgen op de bloei, ze zijn decoratief tot diep in de winter. 'Obelisk is goed bestand tegen Chalara fraxinea. De boom is goed windvast en goed te gebruiken als laanboom.
Quercus x warei ‘Regal Prince‘ (long)
Quercus x warei 'Regal Prince' (long) is een slanke zuilvormige cultivar. In een jong stadia is deze boom zeer slank op termijn krijgt hij een ovale kroon. Zijn maximale hoogte bedraagt 15-18m. De takken groeien strak omhoog zodat een stevige kroon wordt gevormd. De bast is groengrijs en gegroefd. Het blad is omgekeerd eirond en groter dan dat van de Q. robur. Het blad is donkergroen en glanzend. In de herfst wordt het blad geel. De vruchten zijn tot ruim 2,5 cm groot. Ze worden tot ongeveer de helft van de eikel omsloten door hun napje, dat met driehoekige schubben bezet is. Deze cultivar ontstond door een kruising van Q. robur 'Fastigiata' en Q. bicolor.
Corylus colurna
Corylus columa of de Turkse boomhazelaar is een middelgrote bladverliezende boom van 15m hoog en 10 meter breed. C. colurna heeft een brede piramidale vorm en grote tot omgekeerd eironde bladeren, de bladrand is grof gezaagd. De opvallende mannelijke katjes komen tevoorschijn in januari en februari. Een traaggroeiende boom met als bijzonder kenmerk zijn mooie kurkachtige stam. Goed winterhard.
Tilia mongolica
Tilia mongolica zie je nog niet zo vaak in ons straatbeeld. Nochtans is dit een laanboom met vele goede eigenschappen. T. mongolica heeft geen last van bladluizen. De bast van deze statige boom blijft lang glad en heeft een grijsbruine kleur. In het voorjaar loopt het blad uit met een roodachtige tint, de bladkleur verandert al snel naar heldergroen. De onderzijde van het blad heeft een grijsachtige kleur. De bladrand is grof gezaagd en heeft driehoekige tanden. Op het einde van de zomer verkleuren de bladeren van T. mongolica in geeltinten. Bloeit vaak niet in de koudere delen van Europa. Plant hem op een vruchtbare, goed doorlatende bodem.
Prunus 'Umineko'
Prunus 'Umineko' is een smalle zuilvormige sierkers. Zijn maximale hoogte bedraagt een 8 tal m. De boom heeft een gladde bast die grijsbruin is van kleur. Het ovale blad is donkergroen en wordt oranjerood tot paars in de herfst. De P. 'Umineko' bloeit zeer uitbundig met enkelvoudige helderwitte bloemen. De bloemen verschijnen gelijkmatig met de bladeren. Door zijn rijke bloei en zijn opgaande kroonvorm is deze Prunus de geschikte laanboom. Plant hem op vruchtbare goed doorlatende bodems.